پلاک نام الکتروموتور که در انواع موتورهای الکتریکی یافت می شود، اطلاعاتی درباره ساختار و ویژگی های عملکرد الکتروموتور ارائه می دهد.
اگر مشخصات نوشته شده روی پلاک الکتروموتورها را با یکدیگر مقایسه کنیم مشاهده می شود که این پلاک ها تفاوت هایی با هم دارند.
چه اطلاعاتی را می توان در یک پلاک پیدا کرد؟
- تعداد فازها
- ولتاژ عملیاتی نامی (ولت)
- چرخه کاری
- میزان بازده اسمی
- اندازه فریم/قاب
- نوع محافظت بدنه
- کلاس عایقی
- افزایش دما
- فرکانس (هرتز)
- قدرت نامی موتور
- سرعت بار کامل (RPM)
- جریان عملیاتی نامی
- ضریب قدرت
- حداکثر دمای محیط
- ضریب خدمات
- ارتفاع
- وزن موتور
- شماره سریال
در این مثال، ما از پلاک یک الکتروموتور القایی الکتریکی سه فاز W22 Premium ساخته شده توسط WEG استفاده می کنیم.
در حالی که چیدمان و فرمت دقیق پلاک الکتروموتور به سازنده و استانداردهایی که رعایت می شود (IEC یا NEMA) بستگی دارد، وقتی یک الکتروموتور را درک کردید، درک الکتروموتور دیگر بسیار آسان تر است.
1- تعداد فازها
این نشان دهنده نوع منبع تغذیه ای است که الکتروموتور برای آن طراحی شده است. الکتروموتورها تک فاز و یا سه فاز هستند. در این مثال، عدد “3” است زیرا الکتروموتور یک الکتروموتور سه فاز است.
2- ولتاژ عملیاتی نامی (ولت)
این پارامتر نشان می دهد که الکتروموتور در کدام ولتاژ طراحی شده است تا کارآمدترین کار را انجام دهد. به طور معمول، الکتروموتور ها تحمل عملیاتی ۱۰٪ ± ولتاژ نامی روی پلاک دارند.
الکتروموتور ها نباید خارج از محدوده ولتاژ تعیین شده خود کار کنند، انجام این کار به موتور و یا تجهیزات شما آسیب می رساند.
3- چرخه کاری
در این پلاک S1 نشان میدهد که اين موتور تحت بار نامى، در درجه ى حرارت پايدار، بدون وقفه کار میکند بدون اين که از دماى مجاز موتور تجاوز کند.
4- میزان بازده اسمی
این پارامتر نشان می دهد که درصدی از توان ورودی که در واقع به خروجی کار از شفت موتور تبدیل می شود.
چهار سطح راندمان موتور عبارتند از:
IE1 – راندمان استاندارد
IE 2 – راندمان بالا
IE 3 – حداکثر راندمان
IE 4 – بازده فوق العاده عالی
در مثال ما، کد IE3 به ما نشان داده شده است که حداکثر راندمان را نشان می دهد.
5- اندازه قاب/فریم
فریم سایز در پلاک موتور همان ابعاد بدنه موتور است. سازنده این مقادیر را بسته به استاندارد ساخت موتور با اعداد و نماد های مختلفی در پلاک درج می کند. فریم سایز موتور بر اساس توان موتور استاندارد سازی می شود، یعنی هرچه توان موتور بالاتر سایز آن هم بزرگ تر. فریم سایز پلاک موتور بیان کننده فاصله پایه ها، ابعاد شفت و قطر حفره ها در موتور است که بر اساس دو استاندارد NEMA و IEC قابل بیان است.
اندازه قاب NEMA ردپای موتور و ابعاد شفت را مشخص می کند. دو عدد اول نشان دهنده ارتفاع شفت از پایه نصب است. این عدد تقسیم بر چهار نشان دهنده ارتفاع شفت بر حسب اینچ است. عدد سوم ابعاد سوراخ نصب پیچ است، برخی از موتور ها ممکن است چندین سوراخ برای گزینه های مختلف نصب داشته باشند.
همین مفهوم برای موتورهای نوع IEC (موتورهای متریک) نیز صدق می کند، اما ارتفاع به جای اینچ در میلی متر اندازه گیری می شود.
6-نوع محافظت بدنه
IEC برای اندازه گیری میزان محافظت موتور در برابر محیط از یک رتبه بندی دو رقمی حفاظت از ورود (IP) استفاده می کند. NEMA از توصیف محفظه ای استفاده می کند که از استاندارد مشابهی برخوردار است.
در این مثال IP 55 به ما می گوید که موتور در برابر گرد و غبار و در برابر فوران آب از همه جهات محافظت می شود.
7-کلاس عایقی
بالاترین درجه حرارت در داغ ترین نقطه موتور تاثیر جدی بر عمر موتور الکتریکی دارد. دمایی که در آن نقطه اتفاق می افتد ترکیبی از دمای طراحی موتور(دمای مجاز قابل تحمل توسط سیم پیچ موتورها) و دمای محیط است. کلاس عایقی توانایی موتور را برای تحمل دما در طول زمان توصیف می کند
استاندارد IEC، 5 نوع کلاس مختلف عایقی را مشخص میکند هرچه حرف کد تعیین شده بالاتر باشد، قابلیت گرمایش بیشتر است.
- کلاس A – 105c
- کلاس E -120c
- کلاس B – 130c
- کلاس F – 155c
- کلاس H – 180c
در این مثال، می‌توانیم ببینیم که موتور دارای کلاس عایقی F است، که نشان میدهد تحمل حرارتی موتور 155c است.
فرکانس نامی (هرتز)
این فرکانس برق ورودی را نشان می دهد که الکتروموتور برای کار در آن طراحی شده است.
معمولا برای الکتروموتورها فرکانس ورودی 50 یا 60 هرتز است. اگر بیش از یک فرکانس روی پلاک علامت گذاری شده باشد (مانند این مثال)، پارامترهای دیگری که در فرکانس های ورودی مختلف متفاوت هستند نیز باید روی پلاک نشان داده شوند.
9- قدرت نامی موتور
کیلو وات عبارت است از میزان توانایی موتور در ارایه گشتاور موردنیاز برای بار در سرعت نامی.
10- سرعت بار کامل (RPM)
سرعت بار کامل، سرعتی است که در آن گشتاور تمام بار نامی در خروجی توان نامی تحویل داده می شود، این سرعت گاهی اوقات سرعت لغزش یا سرعت واقعی روتور نامیده می شود.
این عدد نشان دهنده آن چیزی است که سازنده مهندسی کرده است که موتور تحت بار کامل با فرکانس تنظیم شده درج شده در پلاک می چرخد.
11-جریان عملیاتی نامی
این قسمت جریان نامی موتور را در دو حالت ستاره و مثلث نمایش می دهد.
12-ضریب قدرت
ضریب توان روی پلاک به صورت “PF” یا “P .F” یا cos φ نشان داده شده است. ضریب توان بیانی از نسبت توان فعال (W) به توان ظاهری (VA) است که به صورت درصد بیان می شود.
13-حداکثر دمای محیط
حداکثر دمای محیط (AMB) دمایی را که موتور می تواند در آن کار کند. در این مثال حداکثر دمای محیط موتور 40 درجه سانتی گراد است.
14-ضریب خدمات(ضریب کارکرد)
این ضریب نشان دهنده مقدار اضافه باری است که یک موتور می تواند تحمل کند. موتورهای الکتریکی اغلب برای رسیدگی به افزایش موقت تقاضا طراحی می شوند، توانایی موتور برای رسیدگی به این خواسته ها با ضریب سرویس نشان داده می شود.
به عنوان مثال، نمی توان انتظار داشت که موتوری با ضریب سرویس 1.0، بیشتر از مقدار کیلووات پلاک خود کار کند. می توان انتظار داشت که موتوری با ضریب سرویس 1.15، بارهای نادر را تا 15 درصد بیشتر از کیلووات نامی خود به طور ایمن تحمل کند.
به طور کلی، کار نادرستی است که موتورها را با اندازه‌ای بالاتر از بار نامی به طور مداوم در ناحیه ضریب سرویس کار کنند. کارکردن یک موتور در بارهای اضافه مجاز توسط ضریب سرویس برای مدت طولانی می تواند منجر به کاهش سرعت، گرمای بیش از حد، کاهش راندمان، کاهش ضریب قدرت شود که همه اینها بر طول عمر کلی موتور تأثیر می گذارد.
15-ارتفاع
این نشانگر حداکثر ارتفاع بالاتر از سطح دریا را نشان می دهد که در آن موتور در افزایش دمای طراحی خود باقی می ماند و تمام اطلاعات دیگر پلاک موتور را برآورده می کند.
در زیر این ارتفاع، موتور ممکن است خنک تر کار کند. بالاتر از آن، موتور ممکن است داغتر کار کند.
16-وزن موتور
در این مثال وزن موتور 78kg می باشد.
17-شماره سریال
این قسمت شماره سریال موتور را نشان می دهد و برای هر موتور منحصر به فرد است.
